Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumundan:
KARŞILAŞTIRMALI BİLGİLER-ÖNCEKİ DÖNEMLERE AİT KARŞILIK GELEN BİLGİLER VE KARŞILAŞTIRMALI FİNANSAL TABLOLAR (BDS 710) HAKKINDA TEBLİĞ
TÜRKİYE DENETİM STANDARTLARI TEBLİĞİ NO: 33
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Tebliğin amacı; bu Tebliğin ekinde yer alan Karşılaştırmalı Bilgiler-Önceki Dönemlere Ait Karşılık Gelen Bilgiler ve Karşılaştırmalı Finansal Tablolar Standardının yürürlüğe konulmasıdır.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Tebliğin kapsamı, ekte yer alan BDS 710 metninde belirlenmiştir.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Tebliğ, 26/9/2011 tarihli ve 660 sayılı Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim StandartlarıKurumunun Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu Tebliğde geçen;
a) Başkan: Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu Başkanını,
b) Denetçi: Bağımsız denetçiyi,
c) Denetim: Bağımsız denetimi,
ç) Kurum: Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumunu,
ifade eder.
Geçiş hükümleri
GEÇİCİ MADDE 1 – (1) Bu Tebliğin yayımı tarihine kadar 660 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin geçici 1 inci maddesine göre mevcut mevzuat hükümleri çerçevesinde yürütülen bağımsız denetim faaliyetleri, bu Tebliğhükümleri çerçevesinde yürütülmüş kabul edilir.
Yürürlük
MADDE 5 – (1) Bu Tebliğ 1/1/2013 tarihinde ve sonrasında başlayacak hesap dönemlerinden itibaren uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 6 – (1) Bu Tebliğ hükümlerini Kurum Başkanı yürütür.
EK
RİSKİN ERKEN SAPTANMASI SİSTEMİ VE KOMİTESİ
HAKKINDA DENETÇİ RAPORUNA İLİŞKİN
ESASLAR
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Dayanak, Kapsam ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 - (1)Bu Esasların amacı; yönetim kurulunun şirketi tehdit eden veya edebilecek nitelikteki riskleri zamanında teşhis edebilmek ve risk yönetimini gerçekleştirebilmek için 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun (TTK) 378 inci maddesinde öngörülen sistemi ve yetkili komiteyi kurup kurmadığını, böyle bir sistem varsa bunun yapısı ile komitenin uygulamalarını açıklayan ve değerlendiren denetçi raporunun esaslarını belirlemektir.
Dayanak
MADDE 2 - (1) Bu Esaslar, TTK’nın 398 inci maddesinin dördüncü fıkrası ile 26/9/2011 tarihli ve 660 sayılı Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumunun Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine dayanılarak hazırlanmıştır.
Kapsam
MADDE 3 -(1) Bu Esaslar; TTK’nın 378 inci maddesi uyarınca kurulması gereken riskin erken saptanması ve yönetimi sistemi ve ilgili komiteye ilişkin olarak denetçinin, TTK’nın 398 inci maddesi çerçevesindeki sorumluluklarını düzenler.
(2) Riskin erken saptanması komitesi tarafından risklere karşı gösterilen çarelerin yerindeliği ve riskler karşısında yönetim tarafından yapılan uygulamalar denetimin kapsamında değildir.
Tanımlar
MADDE 4 -(1) Bu Esaslarda geçen;
a) Komite: TTK’nın 378 inci maddesi uyarıncayönetim kurulu tarafından kurulan riskin erken saptanması komitesidir.
b) Risk: Şirketin varlığını, gelişmesini ve sürekliliğini tehdit edebilecek gelişmelerin ortaya çıkma ihtimalidir.
c) Risk saptama faaliyetleri: TTK’nın 378 inci maddesi kapsamında, riskin teşhisi, analiz edilmesi, bildirilmesi ve riskin erken saptanması sistemi çerçevesinde gerekli görev ve sorumlulukların dağıtılması ve riskin erken saptanması komitesinin raporlama faaliyetleridir.
ç) Sistem: TTK’nın 378 inci maddesi uyarınca yönetim kurulu tarafından kurulan riskin erken saptanması ve yönetimi sistemidir.
Bu Esaslarda geçen “denetim” ibaresi, TTK kapsamında riskin erken saptanması sistemi ve komitesinin denetimini ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Denetçinin Amacı ve Denetimin Planlanması
Denetçinin Amacı
MADDE 5 – (1) Bu Esaslar kapsamında denetçinin amacı, TTK’nın 378 inci maddesi uyarınca riskin erken saptanması sistemi ve komitesini kurması gereken şirketlerde, söz konusu sistem ve komitenin anılan madde çerçevesinde işleyip işlemediği hakkında denetim yapmaktır.
(2) Riskin erken saptanması ve yönetimi sistemine yönelik bir değerlendirmenin doğasından kaynaklanan kısıtlamalar sebebiyle denetçinin, yaptığı denetim çerçevesinde, sistem tarafından bütün risklerin doğru bir şekilde tespit edilip edilmediğini ortaya koyma imkânı bulunmamaktadır.
(3) Denetçi denetimini, TTK’ya, Kurum tarafından yayımlanan bu Esaslara ve Bağımsız Denetçiler için Etik Kurallara uygun olarak yürütür.
Denetimin Planlanması[1]
MADDE 6 – (1)Denetçi, denetimi etkin olarak yürütecek şekilde planlar.Plan, denetimin kapsamına, zamanlamasına ve yürütülmesine yönelik genel bir strateji geliştirilmesini ve uygulanacak kanıt toplama prosedürlerinin yapısı, zamanlaması ve kapsamına ilişkin detaylı bir yaklaşım oluşturulmasını içerir.
(2)Denetimin planlanması kapsamında, iç kontrol de dâhil olmak üzere denetlenen şirket ile şirketin yasal ve ekonomik çevresi hakkında denetçi tarafından edinilen bilgiler[2], yönetim tarafından gerçekleştirilen risk saptama faaliyetlerinin değerlendirilmesi açısından büyük önem taşır ve denetimin planlanması aşamasında ön şart niteliğindedir.
(3) Denetimin planlanmasının ön şartlarından bir diğeri, denetlenen şirket tarafından gerçekleştirilen risk saptama faaliyetlerinin denetçi tarafından yeterli şekilde anlaşılmasıdır. Bu ön şart, yönetimin riski kontrol etmek için geliştirdiği temel yaklaşım ile yönetim ve ilgili personelin risk farkındalığı hakkında denetçi tarafından genel bir bakış açısı edinilmesini gerektirir. Personelin sistem kapsamındaki görevlerini anlamasına yardımcı olmak ve tüm yetki seviyelerindeki riski teşhis etmenin, analiz etmenin ve bu konuda iletişim kurmanın önemini açığa kavuşturmak için yönetim tarafından gerçekleştirilen risk saptama faaliyetleri değerlendirilir. Risk farkındalığını değerlendirmek için denetçi, şirketin iç kontrolünü incelerken edindiği bulguları da dikkate alabilir.
(4) Denetçi, denetlenen şirket tarafından gerçekleştirilen risk saptama faaliyetlerini belgelendiren kayıtların mevcut olup olmadığını ve söz konusu kayıtların denetimin amaçları açısından uygun olup olmadığını değerlendirir. Kayıtların bulunmaması veya yetersiz olması durumunda denetçi, denetim prosedürlerini uygulamaya başlamadan önce söz konusu kayıtları hazırlaması için şirkete süre tanır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Denetimin Yürütülmesi
Denetlenen şirket tarafından gerçekleştirilen risk saptama faaliyetlerinin belirlenmesi
MADDE 7 – (1) Denetimin yürütülmesi kapsamında denetçi ilk olarak, açık bir biçimde yanlış olmadıkça, TTK’nın 378 inci maddesi uyarınca gerçekleştirilen risk saptama faaliyetlerine ilişkin şirket tarafından hazırlanan kayıtlara dayanarak, söz konusu faaliyetleri belirler.
(2) Denetim prosedürlerinin başlangıcında yeterli belgelendirmenin bulunmadığının belirlenmesi durumunda denetçi, şirket tarafından gerçekleştirilen faaliyetleri gözlem ve sorgulama gibi prosedürler yoluyla kaydeder.
Denetlenen şirket tarafından gerçekleştirilen risk saptama faaliyetlerinin yeterliliğinin değerlendirilmesi
MADDE 8 – (1) Denetçi, şirket tarafından gerçekleştirilen risk saptama faaliyetlerinin TTK’nın 378 inci maddesindeki gereklilikleri karşılamak için yeterli olup olmadığını değerlendirir. Bu kapsamda, şirketin varlığını, gelişmesini ve sürekliliğini tehdit edebilecek muhtemel risklerin zamanında teşhisi, analizi ve ilgili birimlere bildirimlerin (komite tarafından yönetim kuruluna yapılan raporlamalar dâhil), yönetimin bu risklere uygun bir karşılık vermesine imkân sağlayacak şekilde zamanında yapılıp yapılmadığı belirlenir. Ayrıca denetçi; komitenin, risk saptama faaliyetlerine uygunluğu sağlamaya yönelik izleme fonksiyonunu icra edip etmediğini de değerlendirir.
(2) Denetçi bu değerlendirme çerçevesinde öncelikle, finansal tabloların bağımsız denetimi ve yaptığı bu denetim sırasında edindiği bilgilere dayanarak farkına vardığı önemli risklerin sistem tarafından teşhis edilip edilmediğini dikkate alır. Değerlendirme aynı zamanda, teşhis edilmiş risklerle bunlara karşılık olarak önerilen çarelerin komite tarafından zamanında raporlanıp raporlanmadığını da içerir.
(3) Şirket tarafından gerçekleştirilen risk saptama faaliyetleri, denetlenen yıl boyunca sürekli olarak uygulanıp uygulanmadıkları açısından incelenir.
(4) Şirket tarafından gerçekleştirilen risk saptama faaliyetlerinin yeterliliğinin belirlenmesinde; tetkik (örneğin, şirket kontrollerinin incelenmesi) prosedürünün yanı sıra sorgulama ve gözlem prosedürleri kullanılabilir.
(5) Denetçi, şirket tarafından gerçekleştirilen risk saptama faaliyetlerinin yeterliliğine yönelik değerlendirme yaparken bir uzmandan faydalanabilir.[3]Bu durumda denetçi, uzman tarafından yapılan çalışmanın denetimin amaçları kapsamında uygun olup olmadığını değerlendirir.
Denetimin Belgelendirilmesi
MADDE 9 – (1) Denetçi, denetimin planlanması ve yürütülmesi sırasında uyguladığı denetim prosedürleri ve sonuçları ile denetimin nihai sonucunu çalışma kâğıtlarına dâhil eder.[4]
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Denetimin Raporlanması
Raporlama
MADDE 10 – (1) TTK’nın 402 nci maddesinin altıncı fıkrası uyarınca denetçi, bağımsız denetim çerçevesinde, sisteme yönelik değerlendirmesinin sonucunu ayrı bir raporda yönetim kuruluna sunar. TTK’nın 378 inci maddesi uyarınca yönetim tarafından gerçekleştirilen risk saptama faaliyetlerinde eksiklik bulunmasının, finansal tablolara ilişkin bağımsız denetçi görüşü üzerinde etkisi yoktur.
(2) Denetçi, sistemin şirketin varlığını, gelişmesini ve sürekliliğini tehdit edebilecek gelişmeleri önceden saptamak için yeterli olup olmadığını değerlendirir ve -varsa- yetersiz gördüğü hususlara raporunda yer verir. Denetçi, sistemin iyileştirilmesine yönelik somut önerilere raporunda yer verebilir. Denetlenen şirket tarafından sisteme ilişkin belgelendirmenin yapılmaması durumunda bu husus da raporda ifade edilir.
(3) Denetçinin denetim sonucunda vereceği rapora ilişkin örnekler, Ekte yer almaktadır.
Geçiş hükümleri
GEÇİCİ MADDE 1-(1) Bu Esasların yayımı tarihine kadar yürütülen faaliyetler, bu Esasların hükümleri çerçevesinde yürütülmüş kabul edilir.
Yürürlük
MADDE 11 -(1) Bu Esaslar, 1/1/2013 tarihinde ve sonrasında başlayacak hesap dönemlerinden itibaren uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 12 -(1) Bu Esasların hükümlerini Kurum Başkanı yürütür.
EK:RİSKİN ERKEN SAPTANMASI SİSTEMİ VE KOMİTESİ HAKKINDA DENETÇİ RAPORUNA İLİŞKİN ÖRNEKLER
|
ÖRNEK 1: Bu örnekte yer alan denetçi raporuyla ilgili durumlar aşağıda gösterilmiştir: · Denetçi, TTK’nın 398 inci maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca, şirketin riskin erken saptanması sistemi ve komitesinin denetimini yapmaktadır. · Denetçi, yaptığı denetim neticesinde sistem ve komitenin TTK’nın 378 inci maddesi çerçevesinde yeterli olduğu sonucuna varmıştır. |
|
|
|
|
|
RİSKİN ERKEN SAPTANMASI SİSTEMİ VE KOMİTESİ HAKKINDA DENETÇİ RAPORU ABC Şirketi Yönetim Kuruluna ABC Şirketi tarafından kurulan riskin erken saptanması sistemi ve komitesini denetlemiş bulunuyoruz. Yönetim Kurulunun Sorumluluğu 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun (TTK) 378 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca yönetim kurulu, şirketin varlığını, gelişmesini ve devamını tehlikeye düşüren sebeplerin erken teşhisi, bunun için gerekli önlem ve çarelerin uygulanması ile riskin yönetilmesi amacıyla uzman bir komite kurmak, sistemi çalıştırmak ve geliştirmekle yükümlüdür. Denetçinin Sorumluluğu Sorumluluğumuz, yaptığımız denetime dayanarak, riskin erken saptanması sistemi ve komitesine ilişkin bir sonuca varmaktır. Yaptığımız denetim, TTK’ya, Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından yayımlanan “Riskin Erken Saptanması Sistemi ve Komitesi Hakkında Denetçi Raporuna İlişkin Esaslara” ve etik kurallara uygun olarak yürütülmüştür. Bu Esaslar tarafımızca; şirketin riskin erken saptanması sistemi ve komitesini kurup kurmadığının belirlenmesini, kurulmuşsa sistem ve komitenin TTK’nın 378 inci maddesi çerçevesinde işleyip işlemediğinin değerlendirilmesini gerektirmektedir. Riskin erken saptanması komitesi tarafından risklere karşı gösterilen çarelerin yerindeliği ve riskler karşısında yönetim tarafından yapılan uygulamalar, denetimimizin kapsamında değildir. Riskin Erken Saptanması Sistemi ve Komitesi Hakkında Bilgi [Bu bölümde, denetlenen şirkette kurulan riskin erken saptanması sisteminin yapısı ve komitenin uygulamaları başta olmak üzere riskin erken saptanması sistemi hakkında bilgilere yer verilecektir.] Sonuç Yürüttüğümüz denetim sonucunda, ABC Şirketinin riskin erken saptanması sistemi ve komitesinin, tüm önemli yönleriyle, TTK’nın 378 inci maddesine çerçevesinde yeterli olduğu sonucuna ulaşılmıştır. |
|
|
ÖRNEK 2: Bu örnekte yer alan denetçi raporuyla ilgili durumlar aşağıda gösterilmiştir: · Denetçi, TTK’nın 398 inci maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca, şirketin riskin erken saptanması sisteminin denetimini yapmaktadır. · Denetçi, yaptığı denetim neticesinde sistem ve komitenin belirli alanlarda eksik olduğu sonucuna ulaşmıştır. |
|
|
|
|
|
RİSKİN ERKEN SAPTANMASI SİSTEMİ VE KOMİTESİ HAKKINDA DENETÇİ RAPORU ABC Şirketi Yönetim Kuruluna ABC Şirketi tarafından kurulan riskin erken saptanması sistemi ve komitesini denetlemiş bulunuyoruz. Yönetim Kurulunun Sorumluluğu 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 378 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca yönetim kurulu, şirketin varlığını, gelişmesini ve devamını tehlikeye düşüren sebeplerin erken teşhisi, bunun için gerekli önlem ve çarelerin uygulanması ile riskin yönetilmesi amacıyla uzman bir komite kurmak, sistemi çalıştırmak ve geliştirmekle yükümlüdür. Denetçinin Sorumluluğu Sorumluluğumuz, yaptığımız denetime dayanarak, riskin erken saptanması sistemi ve komitesine ilişkin bir sonuca varmaktır. Yaptığımız denetim, TTK’ya, Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından yayımlanan “Riskin Erken Saptanması Sistemi ve Komitesi Hakkında Denetçi Raporuna İlişkin Esaslara” ve etik kurallara uygun olarak yürütülmüştür. Bu Esaslar tarafımızca; şirketin riskin erken saptanması sistemi ve komitesini kurup kurmadığının belirlenmesini, kurulmuşsa sistem ve komitenin TTK’nın 378 inci maddesi çerçevesinde işleyip işlemediğinin değerlendirilmesini gerektirmektedir. Riskin erken saptanması komitesi tarafından risklere karşı gösterilen çarelerin yerindeliği ve riskler karşısında yönetim tarafından yapılan uygulamalar, denetimimizin kapsamında değildir. Riskin Erken Saptanması Sistemi ve Komitesi Hakkında Bilgi [Bu bölümde, denetlenen şirkette kurulan riskin erken saptanması sisteminin yapısı ve komitenin uygulamaları başta olmak üzere riskin erken saptanması sistemi hakkında bilgilere yer verilecektir.] Sonuç Yürüttüğümüz denetim sonucunda, aşağıdaki paragrafta belirtilen husus/hususlar dışında, ABC Şirketinin riskin erken saptanması sistemi ve komitesinin, tüm önemli yönleriyle, TTK’nın 378 inci maddesi çerçevesinde yeterli olduğu sonucuna ulaşılmıştır. · [Bu kısımda, denetçinin tespit ettiği eksiklik veya eksikliklere yer verilir. Ancak yapılan değerlendirmeye yönelik detaylı bir gerekçeye veya eksiklik tespit edilen alanların iyileştirilmesine yönelik somut önerilere yer verilmesi gerekli değildir.] |
|
EK
|
TÜRKİYE DENETİM STANDARTLARI |
|
BAĞIMSIZ DENETİM STANDARDI 710 |
KARŞILAŞTIRMALI BİLGİLER-ÖNCEKİ DÖNEMLERE AİT KARŞILIK GELEN BİLGİLER VE KARŞILAŞTIRMALI FİNANSAL TABLOLAR
BAĞIMSIZ DENETİM STANDARDI 710
KARŞILAŞTIRMALI BİLGİLER-ÖNCEKİ DÖNEMLERE AİT KARŞILIK GELEN BİLGİLER VE KARŞILAŞTIRMALI FİNANSAL TABLOLAR
İÇİNDEKİLER
Paragraf
Giriş
Kapsam .......................................................................................................................................1
Karşılaştırmalı Bilgilerin Niteliği............................................................................................2-3
Yürürlük Tarihi ..........................................................................................................................4
Amaçlar......................................................................................................................................5
Tanımlar....................................................................................................................................6
Ana Hükümler
Denetim Prosedürleri…………………...……………………………………………………7-9
Denetimin Raporlanması……….……....…………………………………………………10-19
Açıklayıcı Hükümler ve Uygulama
Denetim Prosedürleri………………………………………………………………………...A1
Denetimin Raporlanması………………..………………………………………..…….A2-A11
Ek: Denetçi Raporu Örnekleri
Bağımsız Denetim Standardı (BDS) 710 “Karşılaştırmalı Bilgiler - Önceki Dönemlere Ait Karşılık Gelen Bilgiler ve Karşılaştırmalı Finansal Tablolar”, BDS 200 “Bağımsız Denetçinin Genel Amaçları ve Bağımsız Denetimin Bağımsız Denetim Standartlarına Uygun Olarak Yürütülmesi” ile birlikte dikkate alınır.
Giriş
Kapsam
1. Bu Bağımsız Denetim Standardı (BDS), denetçinin karşılaştırmalı bilgilere ilişkin olarak finansal tabloların denetiminde üstlendiği sorumlulukları ele alır. Önceki döneme ait finansal tabloların denetlenmemiş olması veya önceki denetçi tarafından denetlenmiş olması durumunda, açılış bakiyeleriyle ilgili olarak BDS 510[5]’da yer alan ana hükümler ile açıklayıcı hükümler ve uygulama hükümleri ayrıca uygulanır.
Karşılaştırmalı Bilgilerin Niteliği
2. İşletmenin finansal tablolarında sunulan karşılaştırmalı bilgilerin niteliği, geçerli finansal raporlama çerçevesinin hükümlerine bağlıdır. Denetçinin bu karşılaştırmalı bilgilerle ilgili raporlama sorumluluklarına yönelik iki farklı genel yaklaşım vardır: Karşılık gelen bilgiler ve karşılaştırmalı finansal tablolar. Kabul edilecek olan yaklaşım genellikle mevzuatta belirtilir, bununla birlikte bu yaklaşım denetim sözleşmesinin şartlarında da belirtilebilir.
3. Denetimin raporlanmasına ilişkin olarak yaklaşımlar arasındaki temel farklılıklar aşağıda yer almaktadır:
(a) Önceki dönemlere ait karşılık gelen bilgilerle ilgili olarak, finansal tablolara ilişkin denetçi görüşü sadece cari döneme atıf yaparken,
(b) Karşılaştırmalı finansal tablolarla ilgili olarak, denetçi görüşü finansal tabloların sunulduğu her bir döneme atıf yapar.
Bu BDS, denetçinin yukarıdaki her bir yaklaşımla ilgili raporlama yükümlülüklerini ayrı ayrı ele almaktadır.
Yürürlük Tarihi
4. Bu BDS, 1/1/2013 tarihinde ve sonrasında başlayacak hesap dönemlerinden itibaren uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Amaçlar
5. Denetçinin amaçları:
(a) Finansal tablolarda yer alan karşılaştırmalı bilgilerin tüm önemli yönleriyle, finansal raporlama çerçevesinde yer alan karşılaştırmalı bilgilere ilişkin hükümlere uygun olarak sunulup sunulmadığına ilişkin yeterli ve uygun denetim kanıtı elde etmek ve
(b) Denetçinin raporlama sorumluluklarına uygun olarak raporlama yapmaktır.
Tanımlar
6. Aşağıdaki terimler BDS’lerde, karşılarında belirtilen anlamlarıyla kullanılmıştır:
(a) Karşılaştırmalı bilgiler: Geçerli finansal raporlama çerçevesi uyarınca önceki bir veya daha fazla döneme ilişkin olarak finansal tablolarda yer alan tutar ve açıklamalardır.
(b) Karşılaştırmalı finansal tablolar: Cari döneme ait finansal tablolarla karşılaştırılmak üzere önceki döneme ait tutarların ve diğer açıklamaların yer aldığı ve denetlenmiş ise denetçinin görüşünde atıfta bulunulan karşılaştırmalı bilgilerdir. Karşılaştırmalı finansal tablolarda yer alan bilgilerin seviyesi, cari döneme ait finansal tablolarda verilen bilgilerle karşılaştırılabilir olmalıdır.
(c) Karşılık gelen bilgiler: Önceki döneme ait tutarların ve diğer açıklamaların, cari döneme ait finansal tabloların bir parçası olarak yer aldığı ve sadece cari dönemle ilgili tutar ve diğer açıklamalarla (“cari dönem bilgileri” olarak ifade edilir) ilgili olarak dikkate alınması amaçlanan karşılaştırmalı bilgilerdir. Karşılık gelen tutar ve açıklamalardaki sunumun detay seviyesini, öncelikle cari dönem rakamlarıyla olan ilgisi belirler.
Karşılaştırmalı bilgilerde birden fazla döneme ilişkin tutar ve açıklamalar yer aldığında, bu BDS’nin amaçları doğrultusunda, “önceki döneme” yapılan atıflar, “önceki dönemler” olarak anlaşılır.
Ana Hükümler
Denetim Prosedürleri
7. Denetçi, finansal tablolarda, geçerli finansal raporlama çerçevesi tarafından zorunlu tutulan karşılaştırmalı bilgilerin yer alıp almadığına ve bu bilgilerin uygun biçimde sınıflandırılıp sınıflandırılmadığına karar verir. Bu amaçla denetçi,
(a) Karşılaştırmalı bilgilerin önceki dönemde sunulan veya -uygun hâllerde yeniden düzenlenmiş- tutarlar ve diğer açıklamalarla mutabık olup olmadığını ve
(b) Karşılaştırmalı bilgilerde yansıtılan muhasebe politikalarının cari dönemde uygulanan politikalarla tutarlı olup olmadığını veya muhasebe politikalarında değişiklikler olması durumunda, bu değişikliklerin uygun bir biçimde uygulanıp uygulanmadığını, yeterli şekilde sunulup sunulmadığını ve yeterli şekilde açıklanıp açıklanmadığını
değerlendirir.
8. Cari dönem denetiminin yürütülmesi sırasında denetçi, karşılaştırmalı bilgilerde muhtemel bir önemli yanlışlığın farkına varırsa, önemli bir yanlışlık bulunup bulunmadığına karar vermesi için yeterli ve uygun denetim kanıtı elde etmek üzere gerekli olan ilâve denetim prosedürlerini uygular. Önceki döneme ait finansal tablolar denetçinin kendisi tarafından denetlenmiş ise, denetçi BDS 560[6]’da yer alan ilgili hükümleri de yerine getirir. Önceki döneme ait finansal tablolarda değişiklik yapılmış ise, denetçi karşılaştırmalı bilgilerin değiştirilmiş finansal tablolarla mutabık olup olmadığına karar verir.
9. Denetçi, BDS 580[7] tarafından zorunlu kılındığı üzere denetçi görüşünde atıfta bulunulan tüm dönemler için yazılı açıklama talebinde bulunur. Ayrıca, denetçi karşılaştırmalı bilgileri etkileyen, önceki döneme ait finansal tablolardaki önemli bir yanlışlığın düzeltilmesiyle ilgili olarak yapılan düzeltmeler için de özel yazılı açıklama alır (Bakınız: A1 paragrafı).
Denetimin Raporlanması
Karşılık Gelen Bilgiler
10. Karşılık gelen bilgilerin sunulması durumunda, 11, 12 ve 14 üncü paragraflarda belirtilen durumlar haricinde karşılık gelen bilgilere, denetçi görüşünde atıfta bulunulmaz (Bakınız: A2 paragrafı).
11. Önceki döneme ilişkin denetçi raporu -daha önce yayımlanmış hâliyle; sınırlı olumlu görüş, görüş vermekten kaçınma veya olumsuz görüş içeriyorsa ve olumlu görüş dışında bir görüş verilmesine sebep olan husus çözüme kavuşturulmamışsa, denetçi cari döneme ait finansal tablolar hakkında olumlu görüş dışında bir görüş verir. Denetçi, denetçi raporunda yer alan Olumlu Görüş Dışında Bir Görüş Verilmesinin Dayanağı paragrafında:
(a) Söz konusu hususun cari dönem bilgileri üzerindeki etkileri veya muhtemel etkileri önemli olduğunda, görüşte değişikliğe (olumlu görüş dışında bir görüş verilmesine) yol açan hususa ilişkin açıklamada, cari dönem bilgilerine ve karşılık gelen bilgilere birlikte atıfta bulunur veya
(b) Diğer durumlarda, çözüme kavuşturulmamış hususun cari döneme ait bilgiler ile karşılık gelen bilgilerin karşılaştırılabilirliği üzerindeki etkileri veya muhtemel etkileri sebebiyle, olumlu görüş dışında bir görüş verildiğini açıklar.
(Bakınız: A3-A5 paragrafları)
12. Önceki dönemde olumlu görüş verilmiş finansal tablolarda önemli bir yanlışlığın bulunduğuna ve karşılık gelen bilgilerin uygun biçimde yeniden düzenlenmediğine veya uygun açıklamaların yapılmadığına ilişkin denetim kanıtı elde etmesi durumunda denetçi, cari döneme ait finansal tablolara ilişkin denetçi raporunda, bu finansal tablolarda yer alan karşılık gelen bilgiler sebebiyle, sınırlı olumlu görüş veya olumsuz görüş verir (Bakınız: A6 paragrafı).
Önceki Denetçi Tarafından Denetlenmiş Olan Önceki Döneme Ait Finansal Tablolar
13. Önceki döneme ait finansal tabloların önceki denetçi tarafından denetlenmiş olması ve denetçinin karşılık gelen bilgilere ilişkin olarak önceki denetçinin raporuna atıfta bulunmasının mevzuat tarafından yasaklanmamış olması durumunda, denetçi raporunun Diğer Hususlar paragrafında denetçi aşağıdakileri belirtir:
(a) Önceki döneme ait finansal tabloların önceki denetçi tarafından denetlenmiş olduğu,
(b) Önceki denetçi tarafından verilen görüşün türü ve olumlu görüş dışında bir görüş verilmiş olması hâlinde buna ilişkin gerekçeler ve
(c) Söz konusu raporun tarihi.
(Bakınız: A7 paragrafı)
Önceki Döneme Ait Finansal Tabloların Denetlenmemiş Olması
14. Önceki döneme ait finansal tabloların denetlenmemiş olması durumunda denetçi, denetçi raporunun Diğer Hususlar paragrafında karşılık gelen bilgilerin denetlenmemiş olduğunu açıklar. Bununla birlikte bu tür bir açıklama denetçinin, açılış bakiyelerinin cari döneme ait finansal tabloları önemli derecede etkileyen yanlışlıklar içerip içermediği hakkında yeterli ve uygun denetim kanıtı elde etme sorumluluğunu ortadan kaldırmaz.[8]
Karşılaştırmalı Finansal Tablolar
15. Karşılaştırmalı finansal tabloların sunulması durumunda denetçi görüşü; sunulan ve hakkında görüş verilen finansal tabloların ait olduğu her bir döneme atıf yapar (Bakınız: A8-A9 paragrafları).
16. Cari dönemin denetimiyle bağlantılı olarak önceki döneme ait finansal tablolara ilişkin raporlama yapıldığında, denetçinin söz konusu önceki döneme ait finansal tablolarla ilgili görüşünün, daha önce verdiği görüşten farklı olması hâlinde denetçi, BDS 706[9] uyarınca Diğer Hususlar paragrafında görüşünün farklılaşmasına sebep olan temel gerekçeleri açıklar (Bakınız: A10 paragrafı).
Önceki Denetçi Tarafından Denetlenmiş Olan Önceki Döneme Ait Finansal Tablolar
17. Önceki döneme ait finansal tabloların önceki denetçi tarafından denetlenmiş olması durumunda, söz konusu denetçinin önceki döneme ait finansal tablolara ilişkin raporu finansal tablolarla birlikte yeniden yayımlanmadıkça, denetçi cari dönemin finansal tablolarına ilişkin verdiği görüşe ek olarak Diğer Hususlar paragrafında aşağıdakileri belirtir:
(a) Önceki döneme ait finansal tabloların önceki denetçi tarafından denetlenmiş olduğu,
(b) Önceki denetçi tarafından verilen görüşün türü ve olumlu görüş dışında görüş verilmiş olması hâlinde gerekçeleri ve
(c) Söz konusu raporun tarihi.
18. Denetçi, önceki denetçi tarafından denetlenmiş ve olumlu görüş verilmiş olan önceki döneme ait finansal tabloları etkileyen önemli bir yanlışlığın var olduğu sonucuna ulaşırsa, bu yanlışlığı yönetimin uygun kademesine ve üst yönetimden sorumlu olanların tamamının[10] işletme yönetiminde yer almadığı durumlarda üst yönetimden sorumlu olanlara iletir ve önceki dönem denetçisine bilgi verilmesini talep eder. Önceki döneme ait finansal tablolarda değişiklik yapılması ve önceki denetçinin değişiklik yapılan finansal tablolara ilişkin yeni bir denetçi raporu düzenlemeyi kabul etmesi durumunda denetçi, sadece cari döneme ilişkin raporlama yapar (Bakınız: A11 paragrafı).
Önceki Döneme Ait Finansal Tabloların Denetlenmemiş Olması
19. Önceki döneme ait finansal tabloların denetlenmemiş olması durumunda denetçi, Diğer Hususlar paragrafında karşılaştırmalı finansal tabloların denetlenmemiş olduğunu açıklar. Bununla birlikte bu tür bir açıklama, denetçinin açılış bakiyelerinin cari döneme ait finansal tabloları önemli derecede etkileyen yanlışlıklar içerip içermediği hakkında yeterli ve uygun denetim kanıtı elde etme sorumluluğunu ortadan kaldırmaz.[11]
***
Açıklayıcı Hükümler ve Uygulama
Denetim Prosedürleri
Yazılı Açıklamalar(Bakınız: 9 uncu paragraf)
A1. Karşılaştırmalı finansal tabloların söz konusu olduğu durumlarda, yönetimin önceki döneme ilişkin olarak vermiş olduğu yazılı açıklamaların halen geçerli (uygun) olduğunu yeniden onaylaması gerektiğinden, denetçi görüşünde atıf yapılan tüm dönemlerle ilgili olarak yazılı açıklamalar talep edilir. Karşılık gelen bilgilerin söz konusu olduğu durumlarda, yalnızca cari döneme ait finansal tablolarla ilgili olarak yazılı açıklamalar talep edilir. Çünkü denetçi görüşü karşılık gelen bilgileri içeren cari döneme ait finansal tablolara ilişkindir. Ancak önceki dönemin finansal tablolarında yer alan önemli bir yanlışlığı düzeltmek üzere yapılmış ve karşılaştırmalı bilgileri etkileyen düzeltmelerle ilgili olarak denetçi özel yazılı açıklama talep eder.
Denetimin Raporlanması
Karşılık Gelen Bilgiler
Denetçi Görüşünde Atıf Yapılmaması (Bakınız: 10 uncu paragraf)
A2. Denetçi görüşünde karşılık gelen bilgilere atıf yapılmaz. Çünkü denetçi görüşü, karşılık gelen bilgiler de dâhil olmak üzere bir bütün olarak cari döneme ait finansal tablolara ilişkindir.
Önceki Döneme İlişkin Denetçi Raporunda Olumlu Görüş Dışında Bir Görüş Verilmesine Sebep Olan Hususun Çözüme Kavuşturulmamış Olması ( Bakınız: 11 inci paragraf)
A3. Önceki döneme ilişkin denetçi raporunun, daha önce yayımlanmış haliyle, sınırlı olumlu görüş, görüş vermekten kaçınma veya olumsuz görüş içermesi durumunda ve olumlu görüş dışında görüş verilmesine sebep olan hususun çözüme kavuşturulmuş olması ve bu hususun geçerli finansal raporlama çerçevesine uygun olarak doğru biçimde muhasebeleştirilmiş veya finansal tablolarda açıklanmış olması durumunda, cari döneme ilişkin denetçi görüşünün daha önceki olumlu görüş dışındaki görüşe atıf yapması gerekmez.
A4. Daha önce verilmiş haliyle önceki döneme ilişkin denetçi görüşünün, olumlu görüş dışında bir görüş olması durumunda, bu duruma sebep olan çözüme kavuşturulmamış husus, cari dönem rakamlarıyla ilgili olmayabilir. Buna rağmen, çözüme kavuşturulmamış hususun cari ve karşılık gelen bilgilerin karşılaştırılabilirliği üzerindeki etkilerine ve muhtemel etkilerine bağlı olarak, cari döneme ait finansal tablolara ilişkin olarak sınırlı olumlu görüş, görüş vermekten kaçınma veya olumsuz görüşten uygun olanının verilmesi gerekebilir.
A5. Önceki döneme ilişkin denetçi raporunun olumlu görüş dışında bir görüş içermesi ve buna yol açan hususun çözüme kavuşturulmaması durumunda, düzenlenecek denetçi raporuna ilişkin örneklere Ekteki 1 inci ve 2 nci Örneklerde yer verilmiştir.
Önceki Döneme Ait Finansal Tablolardaki Yanlışlık (Bakınız:12 nci paragraf)
A6. Yanlışlık içeren önceki döneme ait finansal tablolarda değişiklik yapılmamış ve denetçi raporunun yeniden düzenlenmemiş olduğu, ancak cari döneme ait finansal tablolarda karşılık gelen bilgilerin doğru olarak yeniden düzenlendiği (belirtildiği) veya uygun açıklamaların yapıldığı durumlarda; denetçi raporu, söz konusu hususu tam olarak belirten ilgili açıklamaların finansal tablolarda bulunduğu yere atıf yapan ve durumu anlatan bir Dikkat Çekilen Hususlar paragrafı içerebilir (Bakınız: BDS 706).
Önceki Denetçi Tarafından Denetlenmiş Olan Önceki Döneme Ait Finansal Tablolar (Bakınız: 13 üncü paragraf)
A7. Ekteki 3 üncü örnekte, önceki döneme ait finansal tablolar önceki denetçi tarafından denetlenmiş ve mevcut denetçinin karşılık gelen bilgilere ilişkin olarak önceki denetçinin raporuna atıfta bulunması mevzuatça yasaklanmamış olduğu durumlarda, düzenlenecek denetçi raporuna ilişkin örnek yer almaktadır.
Karşılaştırmalı Finansal Tablolar
Denetçinin Görüşünde Atıf Yapılması (Bakınız: 15 inci paragraf)
A8. Karşılaştırmalı finansal tablolara ilişkin denetçi raporunun, sunulan dönemlerden her birine ait finansal tablolara ilişkin olması sebebiyle, denetçi bir veya daha fazla döneme ilişkin olarak sınırlı olumlu görüş veya olumsuz görüş verirken, görüş vermekten kaçınırken ya da Dikkat Çekilen Hususlar paragrafı eklerken, diğer dönemin finansal tabloları hakkında farklı bir görüş verebilir.
A9. Denetçinin cari dönemin denetimiyle bağlantılı olarak hem cari hem de önceki dönemin finansal tablolarına ilişkin rapor vermesinin gerekmesi durumunda ve önceki dönemin olumlu görüş dışında bir görüş içermesi ve buna yol açan hususun çözüme kavuşturulmamış olması hâlinde düzenlenecek olan denetçi raporu örneğine Ekteki 4 üncü Örnekte yer verilmektedir.
Önceki Dönemin Finansal Tablolarına İlişkin Olarak Önceki Dönem Görüşünden Farklı Görüş Verilmesi (Bakınız:16 ncı paragraf)
A10. Denetçi, yürütülen cari dönem denetimi sırasında önceki döneme ait finansal tabloları önemli ölçüde etkileyen olay veya durumlardan haberdar olursa; cari dönem denetimiyle bağlantılı olarak önceki dönemin finansal tabloları hakkında raporlama yaparken, önceki dönemin finansal tabloları için vereceği görüş daha önce verilen görüşten farklı olabilir. Bazı durumlarda denetçi, önceki döneme ait finansal tablolara ilişkin olarak daha önce yayımlanmış denetçi raporuna gelecekte güvenilmesini (rapora güveni) engellemek amacıyla tasarlanmış ilâve raporlama sorumluluklarına sahip olabilir.
Önceki Denetçi Tarafından Denetlenmiş Olan Önceki Döneme Ait Finansal Tablolar (Bakınız: 18 inci paragraf)
A11. Önceki denetçi, önceki döneme ait finansal tablolara ilişkin denetçi raporunu yeniden düzenleyemiyor veya yeniden düzenlemek istemiyor olabilir. Denetçi raporunun Diğer Hususlar paragrafı, önceki denetçinin önceki döneme ait finansal tablolara ilişkin olarak (finansal tablolardaki) değişiklik öncesinde raporlama yapmış olduğunu belirtebilir. Ayrıca, denetçinin söz konusu değişikliğin denetimi için de görevlendirilmiş olması ve değişikliğin uygunluğundan emin olmak üzere yeterli ve uygun denetim kanıtı elde etmiş olması durumunda, denetçi raporunda aşağıdaki paragraf yer alabilir:
20X2 hesap dönemine ait finansal tablolara ilişkin yürüttüğümüz bağımsız denetim kapsamında, 20X1 hesap dönemine ait finansal tabloları değiştirmek için yapılan ve X no.lu Dipnotta açıklanan düzeltmeleri de ayrıca denetlemiş bulunuyoruz. Görüşümüze göre, söz konusu düzeltmeler uygundur ve doğru bir biçimde uygulanmıştır. Söz konusu düzeltmeler dışında, şirketin 20X1 hesap dönemine ait finansal tablolarının bağımsız denetimi, sınırlı bağımsız denetimi veya bunlara yönelik herhangi bir prosedürü uygulamak için görevlendirilmediğimizden, bir bütün olarak 20X1 hesap dönemine ait finansal tablolara ilişkin bir denetim görüşü veya başka bir güvence vermiyoruz.
Ek
Denetçi Raporu Örnekleri
Örnek 1 – Karşılık Gelen Bilgiler (Bakınız: A5 paragrafı)
|
Bu örnekte yer alan ve 11(a) paragrafında belirtilen denetçi raporuyla ilgili durumlar aşağıda gösterilmiştir: · Önceki döneme ilişkin denetçi raporu daha önceden yayımlandığı haliyle sınırlı olumlu görüş içermektedir. · Bu görüşe sebep olan husus çözüme kavuşturulmamıştır. · Söz konusu hususun cari dönem bilgileri üzerindeki etkileri veya muhtemel etkileri önemlidir ve denetçiraporunda cari dönem bilgileri bağlamında değişiklik yapılmasını gerektirmektedir. |
BAĞIMSIZ DENETÇİ RAPORU
[Uygun Olan Muhatap]
Finansal Tablolara İlişkin Rapor[12]
ABC Şirketinin 31 Aralık 20X1 tarihli finansal durum tablosu ile aynı tarihte sona eren hesap dönemine ait; kâr veya zarar ve diğer kapsamlı gelir tablosu, özkaynak değişim tablosu ve nakit akış tablosu ile önemli muhasebe politikalarını özetleyen dipnotlar ve diğer açıklayıcı notlardan oluşan ilişikteki finansal tablolarını denetlemiş bulunuyoruz.
Yönetimin[13]Finansal Tablolara İlişkin Sorumluluğu
Şirket yönetimi; finansal tabloların Türkiye Muhasebe Standartlarına uygun olarak hazırlanmasından, gerçeğe uygun bir biçimde sunumundan[14]ve hata veya hile kaynaklı önemli yanlışlık içermeyen finansal tabloların hazırlanmasını sağlamak için gerekli gördüğü iç kontrolden sorumludur.
Bağımsız Denetçinin Sorumluluğu
Sorumluluğumuz, yaptığımız bağımsız denetime dayanarak, bu finansal tablolar hakkında görüş vermektir. Yaptığımız bağımsız denetim, Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından yayımlanan Türkiye Denetim Standartlarının bir parçası olan Bağımsız Denetim Standartlarına uygun olarak yürütülmüştür. Bu standartlar, etik hükümlere uygunluk sağlanmasını ve bağımsız denetimin, finansal tabloların önemli yanlışlık içerip içermediğine dair makul güvence elde etmek üzere planlanarak yürütülmesini gerektirmektedir.
Bağımsız denetim, finansal tablolardaki tutar ve açıklamalar hakkında denetim kanıtı elde etmek amacıyla denetim prosedürlerinin uygulanmasını içerir. Bu prosedürlerin seçimi, finansal tablolardaki hata veya hile kaynaklı “önemli yanlışlık” risklerinin değerlendirilmesi de dâhil, bağımsız denetçinin mesleki muhakemesine dayanır. Bağımsız denetçi risk değerlendirmelerini yaparken, şartlara uygun denetim prosedürlerini tasarlamak amacıyla, işletmenin finansal tablolarının hazırlanması ve gerçeğe uygun sunumuyla[15]ilgili iç kontrolü değerlendirir, ancak bu değerlendirme, işletmenin iç kontrolünün etkinliğine ilişkin bir görüş verme amacı taşımaz.[16]Bağımsız denetim, bir bütün olarak finansal tabloların sunumunun değerlendirilmesinin yanı sıra, işletme yönetimi tarafından kullanılan muhasebe politikalarının uygunluğunun ve yapılan muhasebe tahminlerinin makul olup olmadığının değerlendirilmesini de içerir.
Bağımsız denetim sırasında elde ettiğimiz bağımsız denetim kanıtlarının, sınırlı olumlu (şartlı) görüşümüzün oluşturulması için yeterli ve uygun bir dayanak oluşturduğuna inanıyoruz.
Sınırlı Olumlu Görüşün Dayanağı
X Dipnotunda açıklandığı üzere, ABC Şirketi tarafından amortisman ayrılmamış ve finansal tablolarda amortisman tutarına yer verilmemiş olup, bu durum Türkiye Muhasebe Standartlarına aykırılık teşkil etmektedir. Bu durum, yönetimin önceki hesap döneminin başında almış olduğu bir karardan kaynaklanmaktadır ve söz konusu hesap dönemine ait finansal tablolara ilişkin sınırlı olumlu görüş vermemize sebep olmuştur. Doğrusal amortisman yöntemi kullanılarak ve binalar için %5, makine ve teçhizat için %20 yıllık oranlar esas alınarak, dönem zararı 20X1 yılında (…) tutarında ve 20X0 yılında (…) tutarında artırılmalı, maddi duran varlıklar birikmiş amortisman tutarları kadar 20X1 yılında (…) tutarında ve 20X0 yılında (…) tutarında azaltılmalı ve geçmiş yıl zararları 20X1 yılında (…) tutarında ve 20X0 yılında (…) tutarında artırılmalıdır.
Sınırlı Olumlu Görüş
Görüşümüze göre, Sınırlı Olumlu Görüşün Dayanağı paragrafında belirtilen hususun etkileri hariç olmak üzere, finansal tablolar, ABC Şirketinin 31 Aralık 20X1 tarihi itibarıyla finansal durumunu ve aynı tarihte sona eren hesap dönemine ait finansal performansını ve nakit akışlarını, Türkiye Muhasebe Standartlarına uygun olarak tüm önemli yönleriyle gerçeğe uygun bir biçimde sunmaktadır (veya … doğru ve gerçeğe uygun bir görünüm sağlamaktadır).
Mevzuattan Kaynaklanan Diğer Yükümlülüklere İlişkin Rapor
[Bağımsız denetçi raporunun bu bölümünün şekil ve içeriği, denetçinin diğer raporlama sorumluluklarının niteliğine bağlı olarak değişecektir.]
1) [Denetçi, (TTK’nın 398 inci maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca bir çalışma yapmışsa) şirketin riskin erken saptanması sistemi ve komitesinin uygulamalarına ilişkin raporun başlığı ile tarih ve sayısını belirterek yönetim kuruluna sunduğunu bu bölümde ifade eder.]
2) [Şirketin defter tutma düzeni ve finansal tabloların kanun ile esas sözleşmenin finansal raporlamaya ilişkin hükümlerine uygun olup olmadığına ilişkin denetçi tarafından yapılan değerlendirmeye bu maddede yer verilir.]
3) [Yönetim kurulunun denetçi tarafından denetim kapsamında istenen açıklamaları yapıp yapmadığı ve talep edilen belgeleri verip vermediği hususlarına ilişkin ifadeye bu maddede yer verilir.]
[Varsa denetçinin mevzuat tarafından ayrı bir şekilde raporlanması öngörülen diğer yükümlülükleri dışındaki yükümlülükleri maddeler itibarıyla aşağıda belirtilir. Denetçi ayrıca bu bölümde gerek duyması hâlinde, ayrı olarak sunulan rapor hakkında da bilgi verebilir.]
[Bağımsız Denetçinin imzası]
[Bağımsız Denetçi raporu tarihi]
[Bağımsız Denetçinin adresi][17]
Örnek 2– Karşılık Gelen Bilgiler(Bakınız: A5 paragrafı)
|
Bu örnekte yer alan ve 11(b) paragrafında belirtilen denetçi raporuyla ilgili durumlar aşağıda gösterilmiştir: · Önceki döneme ilişkin denetçi raporu daha önceden yayımlandığı haliyle sınırlı olumlu görüş içermektedir. · Bu görüşe sebep olan husus çözüme kavuşturulmamıştır. · Söz konusu hususun cari dönem bilgileri üzerindeki etkileri veya muhtemel etkileri önemsiz olmakla birlikte, çözüme kavuşturulmamış hususun cari dönem bilgileri ve karşılık gelen bilgiler üzerindeki etkilerine veya muhtemel etkilerine bağlı olarak denetçi tarafından olumlu görüş dışında bir görüş verilmesini gerektirmektedir. |
BAĞIMSIZ DENETÇİ RAPORU
[Uygun Olan Muhatap]
Finansal Tablolara İlişkin Rapor[18]
ABC Şirketinin, 31 Aralık 20X1 tarihli finansal durum tablosu ile aynı tarihte sona eren hesap dönemine ait; kâr veya zarar ve diğer kapsamlı gelir tablosu, özkaynak değişim tablosu ve nakit akış tablosu ile önemli muhasebe politikalarını özetleyen dipnotlar ve diğer açıklayıcı notlardan oluşan ilişikteki finansal tablolarını denetlemiş bulunuyoruz.
Yönetimin[19]Finansal Tablolara İlişkin Sorumluluğu
Şirket yönetimi; finansal tabloların Türkiye Muhasebe Standartlarına uygun olarak hazırlanmasından, gerçeğe uygun bir biçimde sunumundan[20]ve hata veya hile kaynaklı önemli yanlışlık içermeyen finansal tabloların hazırlanmasını sağlamak için gerekli gördüğü iç kontrolden sorumludur.
Bağımsız Denetçinin Sorumluluğu
Sorumluluğumuz, yaptığımız bağımsız denetime dayanarak, bu finansal tablolar hakkında görüş vermektir. Yaptığımız bağımsız denetim, Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından yayımlanan Türkiye Denetim Standartlarının bir parçası olan Bağımsız Denetim Standartlarına uygun olarak yürütülmüştür. Bu standartlar, etik hükümlere uygunluk sağlanmasını ve bağımsız denetimin, finansal tabloların önemli yanlışlık içerip içermediğine dair makul güvence elde etmek üzere planlanarak yürütülmesini gerektirmektedir.
Bağımsız denetim, finansal tablolardaki tutar ve açıklamalar hakkında denetim kanıtı elde etmek amacıyla denetim prosedürlerinin uygulanmasını içerir. Bu prosedürlerin seçimi, finansal tablolardaki hata veya hile kaynaklı “önemli yanlışlık” risklerinin değerlendirilmesi de dâhil, bağımsız denetçinin mesleki muhakemesine dayanır. Bağımsız denetçi risk değerlendirmelerini yaparken, şartlara uygun denetim prosedürlerini tasarlamak amacıyla, işletmenin finansal tablolarının hazırlanması ve gerçeğe uygun sunumuyla[21]ilgili iç kontrolü değerlendirir, ancak bu değerlendirme, işletmenin iç kontrolünün etkinliğine ilişkin görüş verme amacı taşımaz.[22]Bağımsız denetim, finansal tabloların bir bütün olarak sunumunun değerlendirilmesinin yanı sıra, işletme yönetimi tarafından kullanılan muhasebe politikalarının uygunluğunun ve yapılan muhasebe tahminlerinin makul olup olmadığının değerlendirilmesini de içerir.
Bağımsız denetim sırasında elde ettiğimiz bağımsız denetim kanıtlarının, sınırlı olumlu (şartlı) görüşümüzün oluşturulması için yeterli ve uygun bir dayanak oluşturduğuna inanıyoruz.
Sınırlı Olumlu Görüşün Dayanağı
ABC Şirketinin denetçileri olarak 20X0 yılında içinde seçildiğimiz için dönem başındaki fiziki stok sayımını gözlemleme ya da stok miktarlarına ilişkin olarak alternatif prosedürlerle tatmin edici bir kanaate ulaşma imkânına sahip değildik. Açılış stokları faaliyet sonuçlarının belirlenmesi üzerinde etkili olduğu için, 20X0 yılına ait hesap dönemine ilişkin faaliyet sonuçlarında ve açılıştaki dağıtılmamış kârlarda düzeltme yapılmasının gerekli olup olmadığı tarafımızca tespit edilememişti. Bu sebeple, 31 Aralık 20X0 tarihinde sona eren hesap dönemine ait finansal tablolara ilişkin olarak sınırlı olumlu görüş verilmişti. Bu hususun, cari dönem bilgileri ve karşılık gelen bilgilerin karşılaştırılabilirliği üzerindeki muhtemel etkileri sebebiyle, cari döneme ait finansal tablolar hakkında tarafımızca sınırlı olumlu görüş verilmiştir.
Sınırlı Olumlu Görüş
Görüşümüze göre,Sınırlı Olumlu Görüşün Dayanağı paragrafında belirtilen hususun karşılık gelen bilgiler üzerindeki muhtemel etkileri hariç olmak üzere, finansal tablolar, ABC Şirketinin 31 Aralık 20X1 tarihi itibarıyla finansal durumunu ve aynı tarihte sona eren hesap dönemine ait finansal performansını ve nakit akışlarını, Türkiye Muhasebe Standartlarına uygun olaraktüm önemli yönleriyle gerçeğe uygun bir biçimde sunmaktadır (veya …doğru ve gerçeğe uygun bir görünüm sağlamaktadır).
Mevzuattan Kaynaklan Diğer Yükümlülüklere ilişkin Rapor
[Bağımsız denetçi raporunun bu bölümünün şekil ve içeriği, denetçinin diğer raporlama sorumluluklarının niteliğine bağlı olarak değişecektir.]
1) [Denetçi, (TTK’nın 398 inci maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca bir çalışma yapmışsa)şirketin riskin erken saptanması sistemi ve komitesinin uygulamalarına ilişkin raporun başlığı ile tarih ve sayısını belirterek yönetim kuruluna sunduğunu bu bölümde ifade eder.]
2) [Şirketin defter tutma düzeni ve finansal tabloların kanun ile esas sözleşmenin finansal raporlamaya ilişkin hükümlerine uygun olup olmadığına ilişkin denetçi tarafından yapılan değerlendirmeye bu maddede yer verilir.]
3) [Yönetim kurulunun denetçi tarafından denetim kapsamında istenen açıklamaları yapıp yapmadığı ve talep edilen belgeleri verip vermediği hususlarına ilişkin ifadeye bu maddede yer verilir.]
[Varsa denetçinin mevzuat tarafından ayrı bir şekilde raporlanması öngörülen diğer yükümlülükleri dışındaki yükümlülükleri maddeler itibarıyla aşağıda belirtilir. Denetçi ayrıca bu bölümde gerek duyması hâlinde, ayrı olarak sunulan rapor hakkında da bilgi verebilir.]
[Bağımsız Denetçinin imzası][23]
[Bağımsız Denetçi raporu tarihi]
[Bağımsız Denetçinin adresi]
Örnek 3 – Karşılık Gelen Bilgiler(Bakınız: A7 paragrafı)
|
Bu örnekte yer alan ve 13 üncü paragrafta belirtilen denetçi raporuyla ilgili durumlar aşağıda gösterilmiştir: · Önceki döneme ait finansal tablolar önceki denetçi tarafından denetlenmiştir. · Denetçinin karşılık gelen bilgilere ilişkin olarak önceki denetçinin raporuna atıf yapması mevzuatça yasaklanmamıştır ve denetçi böyle bir atıf yapma kararı almıştır. |
BAĞIMSIZ DENETÇİ RAPORU
[Uygun Olan Muhatap]
Finansal Tablolara İlişkin Rapor[24]
ABC Şirketinin 31 Aralık 20X1 tarihli finansal durum tablosu ile aynı tarihte sona eren hesap dönemine ait; kâr veya zarar ve kapsamlı gelir tablosu, özkaynak değişim tablosu ve nakit akış tablosu ile önemli muhasebe politikalarını özetleyen dipnotlar ve diğer açıklayıcı notlardan oluşan ilişikteki finansal tablolarını denetlemiş bulunuyoruz.
Yönetimin[25]Finansal Tablolara İlişkin Sorumluluğu
Şirket yönetimi, finansal tabloların Türkiye Muhasebe Standartlarına uygun olarak hazırlanmasından, gerçeğe uygun bir biçimde sunumundan[26]ve hata veya hile kaynaklı önemli yanlışlık içermeyen finansal tabloların hazırlanmasını sağlamak için gerekli gördüğü iç kontrolden sorumludur.
Bağımsız Denetçinin Sorumluluğu
Sorumluluğumuz, yaptığımız bağımsız denetime dayanarak, bu finansal tablolar hakkında görüş vermektir. Yaptığımız bağımsız denetim, Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından yayımlanan Türkiye Denetim Standartlarının bir parçası olan Bağımsız Denetim Standartlarına uygun olarak yürütülmüştür. Bu standartlar, etik hükümlere uygunluk sağlanmasını ve bağımsız denetimin, finansal tabloların önemli yanlışlık içerip içermediğine dair makul güvence elde etmek üzere planlanarak yürütülmesini gerektirmektedir.
Bağımsız denetim, finansal tablolardaki tutar ve açıklamalar hakkında denetim kanıtı elde etmek amacıyla denetim prosedürlerinin uygulanmasını içerir. Bu prosedürlerin seçimi, finansal tablolardaki hata veya hile kaynaklı “önemli yanlışlık” risklerinin değerlendirilmesi de dâhil, bağımsız denetçinin mesleki muhakemesine dayanır. Bağımsız denetçi risk değerlendirmelerini yaparken, şartlara uygun denetim prosedürlerini tasarlamak amacıyla, işletmenin finansal tablolarının hazırlanması ve gerçeğe uygun sunumuyla[27]ilgili iç kontrolü değerlendirir, ancak bu değerlendirme, işletmenin iç kontrolünün etkinliğine ilişkin görüş verme amacı taşımaz.[28]Bağımsız denetim, bir bütün olarak finansal tabloların sunumunun değerlendirilmesinin yanı sıra, işletme yönetimi tarafından kullanılan muhasebe politikalarının uygunluğunun ve yapılan muhasebe tahminlerinin makul olup olmadığının değerlendirilmesini de içerir.
Bağımsız denetim sırasında elde ettiğimiz bağımsız denetim kanıtlarının, görüşümüzün oluşturulması için yeterli ve uygun bir dayanak oluşturduğuna inanıyoruz.
Görüş
Görüşümüze göre,finansal tablolar, ABC Şirketinin 31 Aralık 20X1 tarihi itibarıyla finansal durumunu ve bu tarihte sona eren hesap dönemine ait finansal performansını ve nakit akışlarını, Türkiye Muhasebe Standartlarına uygun olarak tüm önemli yönleriyle gerçeğe uygun bir biçimde sunmaktadır (veya… doğru ve gerçeğe uygun bir görünüm sağlamaktadır).
Diğer Hususlar
ABC Şirketinin 31 Aralık 20X1 tarihinde sona eren hesap dönemine ait finansal tabloları başka bir bağımsız denetçi tarafından denetlenmiştir. Söz konusu bağımsız denetçi 31 Mart 20X2 tarihli bağımsız denetim raporunda olumlu görüş vermiştir.
Mevzuattan Kaynaklanan Diğer Yükümlülüklere İlişkin Rapor
[Bağımsız denetçi raporunun bu bölümünün şekil ve içeriği, denetçinin diğer raporlama sorumluluklarının niteliğine bağlı olarak değişecektir.]
1) [Denetçi, (TTK’nın 398 inci maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca bir çalışma yapmışsa)şirketin riskin erken saptanması sistemi ve komitesinin uygulamalarına ilişkin raporun başlığı ile tarih ve sayısını belirterek yönetim kuruluna sunduğunu bu bölümde ifade eder.]
2) [Şirketin defter tutma düzeni ve finansal tabloların kanun ile esas sözleşmenin finansal raporlamaya ilişkin hükümlerine uygun olup olmadığına ilişkin denetçi tarafından yapılan değerlendirmeye bu maddede yer verilir.]
3) [Yönetim kurulunun denetçi tarafından denetim kapsamında istenen açıklamaları yapıp yapmadığı ve talep edilen belgeleri verip vermediği hususlarına ilişkin ifadeye bu maddede yer verilir.]
[Varsa denetçinin mevzuat tarafından ayrı bir şekilde raporlanması öngörülen diğer yükümlülükleri dışındaki yükümlülükleri maddeler itibarıyla aşağıda belirtilir. Denetçi ayrıca bu bölümde gerek duyması hâlinde, ayrı olarak sunulan rapor hakkında da bilgi verebilir.]
[Bağımsız Denetçinin imzası][29]
[Bağımsız Denetçi raporu tarihi]
[Bağımsız Denetçinin adresi]
DENETİM
Örnek 4– Karşılaştırmalı Finansal Tablolar(Bakınız: A9 paragrafı)
|
Bu örnekte yer alan ve 15 inci paragrafta belirtilen denetçi raporuyla ilgili durumlar aşağıda gösterilmiştir: · Cari dönemin denetimiyle bağlantılı olarak, denetçinin cari döneme ait finansal tablolara ve önceki döneme ait finansal tablolara ilişkin olarak birlikte rapor vermesi gerekmektedir. · Önceki döneme ilişkin denetçi raporu daha önceden yayımlandığı hâliyle sınırlı olumlu görüş içermektedir. · Bu görüşe sebep olan husus çözüme kavuşturulmamıştır. · Söz konusu hususun cari dönem bilgileri üzerindeki etkileri veya muhtemel etkileri cari döneme ait finansal tablolar ve önceki döneme finansal tablolar açısından birlikte önemlidir ve olumlu görüş dışında bir görüş verilmesini gerektirmektedir. |
BAĞIMSIZ DENETÇİ RAPORU
[Uygun Olan Muhatap]
Finansal Tablolara İlişkin Rapor[30]
ABC Şirketinin, 31 Aralık 20X1 tarihli finansal durum tablosu ile aynı tarihte sona eren hesap dönemine ait; kâr veya zarar ve diğer kapsamlı gelir tablosu, özkaynak değişim tablosu ve nakit akış tablosu ile önemli muhasebe politikalarını özetleyen dipnotlar ile diğer açıklayıcı notlardan oluşan ilişikteki finansal tablolarını denetlemiş bulunuyoruz.
Yönetimin[31]Finansal Tablolara İlişkin Sorumluluğu
Şirket yönetimi, finansal tabloların Türkiye Muhasebe Standartlarına uygun olarak hazırlanmasından, gerçeğe uygun bir biçimde sunumundan[32]ve hata veya hile kaynaklı önemli yanlışlık içermeyen finansal tabloların hazırlanmasını sağlamak için gerekli gördüğü iç kontrolden sorumludur.
Bağımsız Denetçinin Sorumluluğu
Sorumluluğumuz, yaptığımız bağımsız denetime dayanarak, bu finansal tablolar hakkında görüş vermektir. Yaptığımız bağımsız denetim, Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından yayımlanan Türkiye Denetim Standartlarının bir parçası olan Bağımsız Denetim Standartlarına uygun olarak yürütülmüştür. Bu standartlar, etik hükümlere uygunluk sağlanmasını ve bağımsız denetimin, finansal tabloların önemli yanlışlık içerip içermediğine dair makul güvence elde etmek üzere planlanarak yürütülmesini gerektirmektedir.
Bağımsız denetim, finansal tablolardaki tutar ve açıklamalar hakkında denetim kanıtı elde etmek amacıyla denetim prosedürlerinin uygulanmasını içerir. Bu prosedürlerin seçimi, finansal tablolardaki hata veya hile kaynaklı “önemli yanlışlık” risklerinin değerlendirilmesi de dâhil, bağımsız denetçinin mesleki muhakemesine dayanır. Bağımsız denetçi risk değerlendirmelerini yaparken, şartlara uygun denetim prosedürlerini tasarlamak amacıyla, işletmenin finansal tablolarının hazırlanması ve gerçeğe uygun sunumuyla[33]ilgili iç kontrolü değerlendirir, ancak bu değerlendirme işletmenin iç kontrolünün etkinliğine ilişkin görüş verme amacı taşımaz.[34]Bağımsız denetim, bir bütün olarak finansal tabloların sunumunun değerlendirilmesinin yanı sıra, işletme yönetimi tarafından kullanılan muhasebe politikalarının uygunluğunun ve yapılan muhasebe tahminlerinin makul olup olmadığının değerlendirilmesini de içerir.
Bağımsız denetim sırasında elde ettiğimiz bağımsız denetim kanıtlarının, sınırlı olumlu (şartlı) görüşümüzün oluşturulması için yeterli ve uygun bir dayanak oluşturduğuna inanıyoruz.
Sınırlı Olumlu Görüşün Dayanağı
X Dipnotunda açıklandığı üzere, ABC Şirketi tarafından amortisman ayrılmamış ve finansal tablolarda amortisman tutarına yer verilmemiş olup, bu durum Türkiye Muhasebe Standartlarına aykırılık teşkil etmektedir. Doğrusal amortisman yöntemi kullanılarak ve binalar için %5, makine ve teçhizat için %20 yıllık oranlar esas alınarak, dönem zararı 20X1 yılında (…) tutarında ve 20X0 yılında (…) tutarında artırılmalı, maddi duran varlıklar birikmiş amortisman tutarları kadar 20X1 yılında (…) tutarında ve 20X0 yılında (…) tutarında azaltılmalı ve geçmiş yıl zararları 20X1 yılında (…) tutarında ve 20X0 yılında (…) tutarında artırılmalıdır.
Sınırlı Olumlu Görüş
Görüşümüze göre,Sınırlı Olumlu Görüşün Dayanağı paragrafında belirtilen hususun etkileri hariç olmak üzere, finansal tablolar, ABC Şirketinin 31 Aralık 20X1 tarihi itibarıyla finansal durumunu ve aynı tarihte sona eren hesap dönemine ait finansal performansını ve nakit akışlarını, Türkiye Muhasebe Standartlarına uygun olarak tüm önemli yönleriyle gerçeğe uygun bir biçimde sunmaktadır (veya …doğru ve gerçeğe uygun bir görünüm sağlamaktadır).
Mevzuattan Kaynaklanan Diğer Yükümlülüklere İlişkin Rapor
[Bağımsız denetçi raporunun bu bölümünün şekil ve içeriği, denetçinin diğer raporlama sorumluluklarının niteliğine bağlı olarak değişecektir.]
1) [Denetçi, (TTK’nın 398 inci maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca bir çalışma yapmışsa)şirketin riskin erken saptanması sistemi ve komitesinin uygulamalarına ilişkin raporun başlığı ile tarih ve sayısını belirterek yönetim kuruluna sunduğunu bu bölümde ifade eder.]
2) [Şirketin defter tutma düzeni ve finansal tabloların kanun ile esas sözleşmenin finansal raporlamaya ilişkin hükümlerine uygun olup olmadığına ilişkin denetçi tarafından yapılan değerlendirmeye bu maddede yer verilir.]
3) [Yönetim kurulunun denetçi tarafından denetim kapsamında istenen açıklamaları yapıp yapmadığı ve talep edilen belgeleri verip vermediği hususlarına ilişkin ifadeye bu maddede yer verilir.]
[Varsa denetçinin mevzuat tarafından ayrı bir şekilde raporlanması öngörülen diğer yükümlülükleri dışındaki yükümlülükleri maddeler itibarıyla aşağıda belirtilir. Denetçi ayrıca bu bölümde gerek duyması hâlinde, ayrı olarak sunulan rapor hakkında da bilgi verebilir.]
[Bağımsız Denetçinin imzası][35]
[Bağımsız Denetçi raporu tarihi]
[Bağımsız Denetçinin adresi]
[1]BDS 300 “Finansal Tabloların Bağımsız Denetiminin Planlanması” denetimin planlanması konusunda denetçiye rehberlik sağlayabilir.
[2]Söz konusu bilgiler genellikle şirketin finansal tablolarının bağımsız denetimi sırasında büyük ölçüde edinilmektedir. Bu bağlamda, BDS 315 “İşletme ve Çevresini Tanımak Suretiyle ‘Önemli Yanlışlık’ Risklerinin Belirlenmesi” konuyla ilgili rehberlik sağlayabilir.
[3]BDS 620 “Uzman Çalışmalarının Kullanılması”, uzman çalışmalarının kullanılması konusunda rehberlik sağlayabilir.
[4]BDS 230 “Bağımsız Denetimin Belgelendirilmesi”, çalışma kâğıtlarında yer verilecek hususlara ilişkin olarak denetçiye rehberlik sağlayabilir.
[5]BDS 510, “İlk Bağımsız Denetimler – Açılış Bakiyeleri”
[6]BDS 560, “Bilanço Tarihinden Sonraki Olaylar”, 14 – 17 nci paragraflar
[7]BDS 580, “Yazılı Açıklamalar”, 14 üncü paragraf
[8]BDS 510, 6 ncı paragraf
[9]BDS 706, “Bağımsız Denetçi Raporunda Yer Alan Dikkat Çekilen Hususlar ve Diğer Hususlar Paragrafları”, 8 inci paragraf
[10]BDS 260, “Üst Yönetimden Sorumlu Olanlarla Kurulacak İletişim”, 13 üncü paragraf
[11]BDS 510, 6 ncı paragraf
[12]“Mevzuattan Kaynaklanan Diğer Yükümlülüklere İlişkin Rapor” ikinci alt başlığının kullanılmasının gerekmediği durumlarda, “Finansal Tablolara İlişkin Rapor” alt başlığının kullanılmasına gerek yoktur.
[13]Veya ilgili yasal çerçeve bağlamında uygun olan başka bir terim.
[14]Şirket yönetiminin sorumluluğu doğru ve gerçeğe uygun bir görünüm sağlayan finansal tablolar hazırlamak olduğunda, bu sorumluluk şu şekilde ifade edilebilir:“İşletme yönetimi, Türkiye Muhasebe Standartlarına uygun olarak doğru ve gerçeğe uygun bir görünüm sağlayan finansal tabloların hazırlanmasından ve …dan sorumludur.”
[15]3 üncü dipnotla ilgili durumda bu husus, şu şekilde ifade edilebilir: “Bağımsız denetçi, risk değerlendirmelerini yaparken şartlara uygun denetim prosedürlerini tasarlamak amacıyla, işletmenin doğru ve gerçeğe uygun bir görünüm sağlayan finansal tablolarının hazırlanmasıyla ilgili iç kontrolü değerlendirir, ancak bu değerlendirme, işletmenin iç kontrolünün etkinliğine ilişkin bir görüş verme amacı taşımaz.”
[16]Denetçinin, finansal tabloların denetimi ile birlikte iç kontrolün etkinliğine ilişkin görüş verme sorumluluğunun da bulunduğu durumlarda, bu cümle şu şekilde ifade edilecektir: “Denetçi, risk değerlendirmelerini yaparken şartlara uygun denetim prosedürlerini tasarlamak amacıyla, işletmenin finansal tablolarının hazırlanması ve gerçeğe uygun sunumuyla ilgili iç kontrolü değerlendirir.” 3 üncü dipnotla ilgili durumda bu husus, şu şekilde ifade edilebilir: “Denetçi, risk değerlendirmelerini yaparken, şartlara uygun denetim prosedürlerini tasarlamak amacıyla, işletmenin doğru ve gerçeğe uygun bir görünüm sağlayan finansal tablolarının hazırlanmasıyla ilgili iç kontrolü değerlendirir.”
[17]Bağımsız denetçinin veya bağımsız denetim kuruluşu adına rapor düzenlenmişse sorumlu denetçinin adı, soyadı, unvanı, mührü ve varsa mevzuatın gerektirdiği diğer hususlara da bu bölümde yer verilir.
[18]“Mevzuattan Kaynaklanan Diğer Yükümlülüklere İlişkin Rapor” ikinci alt başlığının kullanılmasının gerekmediği durumlarda, “Finansal Tablolara İlişkin Rapor” alt başlığının kullanılmasına gerek yoktur.
[19]Veya ilgili yasal çerçeve bağlamında uygun olan başka bir terim.
[20]Şirket yönetiminin sorumluluğu doğru ve gerçeğe uygun bir görünüm sağlayan finansal tablolar hazırlamak olduğunda, bu sorumluluk şu şekilde ifade edilebilir:“İşletme yönetimi, Türkiye Muhasebe Standartlarına uygun olarak doğru ve gerçeğe uygun bir görünüm sağlayan finansal tabloların hazırlanmasından ve …dan sorumludur.”
[21]9 uncu dipnotla ilgili durumda bu husus, şu şekilde ifade edilebilir: “Bağımsız denetçi, bu risk değerlendirmelerini yaparken şartlara uygun denetim prosedürlerini tasarlamak amacıyla, işletmenin doğru ve gerçeğe uygun bir görünüm sağlayan finansal tablolarının hazırlanmasıyla ilgili iç kontrolü değerlendirir, ancak bu değerlendirme, işletmenin iç kontrolünün etkinliğine ilişkin bir görüş verme amacı taşımaz.”
[22]Denetçinin finansal tabloların denetimi ile birlikte iç kontrolün etkinliğine ilişkin görüş verme sorumluluğunun da bulunduğu durumlarda, bu cümle şu şekilde ifade edilecektir: “Denetçi, risk değerlendirmelerini yaparken şartlara uygun denetim prosedürlerini tasarlamak amacıyla, işletmenin finansal tablolarının hazırlanması ve gerçeğe uygun sunumuyla ilgili iç kontrolü değerlendirir.” 9 uncu dipnotla ilgili durumda bu husus, şu şekilde ifade edilebilir: “Denetçi, risk değerlendirmelerini yaparken, şartlara uygun denetim prosedürlerini tasarlamak amacıyla, işletmenin doğru ve gerçeğe uygun bir görünüm sağlayan finansal tablolarının hazırlanmasıyla ilgili iç kontrolü değerlendirir.”
[23]Bağımsız denetçinin veya bağımsız denetim kuruluşu adına rapor düzenlenmişse sorumlu denetçinin adı, soyadı, unvanı, mührü ve varsa mevzuatın gerektirdiği diğer hususlara da bu bölümde yer verilir.
[24]“Mevzuattan Kaynaklanan Diğer Yükümlülüklere İlişkin Rapor” ikinci alt başlığının kullanılmasının gerekmediği durumlarda, “Finansal Tablolara İlişkin Rapor” alt başlığının kullanılmasına gerek yoktur.
[25]Veya ilgili yasal çerçeve bağlamında uygun olan başka bir terim.
[26]Şirket yönetiminin sorumluluğu doğru ve gerçeğe uygun bir görünüm sağlayan finansal tablolar hazırlamak olduğunda, bu sorumluluk şu şekilde ifade edilebilir:“İşletme yönetimi, Türkiye Muhasebe Standartlarına uygun olarak doğru ve gerçeğe uygun bir görünüm sağlayan finansal tabloların hazırlanmasından ve …dan sorumludur.”
[27]15inci dipnotla ilgili durumda bu husus şu şekilde ifade edilebilir: “Bağımsız denetçi, risk değerlendirmelerini yaparken şartlara uygun denetim prosedürlerini tasarlamak amacıyla, işletmenin doğru ve gerçeğe uygun bir görünüm sağlayan finansal tablolarının hazırlanmasıyla ilgili iç kontrolü değerlendirir, ancak bu değerlendirme, işletmenin iç kontrolünün etkinliğine ilişkin bir görüş verme amacı taşımaz.”
[28]Denetçinin, finansal tabloların denetimi ile birlikte iç kontrolün etkinliğine ilişkin görüş verme sorumluluğunun da bulunduğu durumlarda, bu cümle şu şekilde ifade edilecektir: “Denetçi, risk değerlendirmelerini yaparken şartlara uygun denetim prosedürlerini tasarlamak amacıyla, işletmenin finansal tablolarının hazırlanması ve gerçeğe uygun sunumuyla ilgili iç kontrolü değerlendirir.” 15 inci dipnotla ilgili durumda bu husus, şu şekilde ifade edilebilir: “Denetçi, risk değerlendirmelerini yaparken, şartlara uygun denetim prosedürlerini tasarlamak amacıyla, işletmenin doğru ve gerçeğe uygun bir görünüm sağlayan finansal tablolarının hazırlanmasıyla ilgili iç kontrolü değerlendirir.”
[29]Bağımsız denetçinin veya bağımsız denetim kuruluşu adına rapor düzenlenmişse sorumlu denetçinin adı, soyadı, unvanı, mührü ve varsa mevzuatın gerektirdiği diğer hususlara da bu bölümde yer verilir.
[30]“Mevzuattan Kaynaklanan Diğer Yükümlülüklere İlişkin Rapor” ikinci alt başlığının kullanılmasının gerekmediği durumlarda, “Finansal Tablolara İlişkin Rapor” alt başlığının kullanılmasına gerek yoktur.
[31]Veya ilgili yasal çerçeve bağlamında uygun olan başka bir terim.
[32]Şirket yönetiminin sorumluluğu doğru ve gerçeğe uygun bir görünüm sağlayan finansal tablolar hazırlamak olduğunda, bu sorumluluk şu şekilde ifade edilebilir:“İşletme yönetimi, Türkiye Muhasebe Standartlarına uygun olarak doğru ve gerçeğe uygun bir görünüm sağlayan finansal tabloların hazırlanmasından ve …dan sorumludur.”
[33]21 incidipnotla ilgili durumda bu husus, şu şekilde ifade edilebilir: “Bağımsız denetçi, risk değerlendirmelerini yaparken şartlara uygun denetim prosedürlerini tasarlamak amacıyla, işletmenin doğru ve gerçeğe uygun bir görünüm sağlayan finansal tablolarının hazırlanmasıyla ilgili iç kontrolü değerlendirir, ancak bu değerlendirme, işletmenin iç kontrolünün etkinliğine ilişkin bir görüş verme amacı taşımaz.”
[34]Denetçinin finansal tabloların denetimi ile birlikte iç kontrolün etkinliğine ilişkin görüş verme sorumluluğunun da bulunduğu durumlarda, bu cümle şu şekilde ifade edilecektir: Denetçi, risk değerlendirmelerini yaparken şartlara uygun denetim prosedürlerini tasarlamak amacıyla, işletmenin finansal tablolarının hazırlanması ve gerçeğe uygun sunumuyla ilgili iç kontrolü değerlendirir.” 21 inci dipnotla ilgili durumda bu husus, şu şekilde ifade edilebilir: “Denetçi, risk değerlendirmelerini yaparken, şartlara uygun denetim prosedürlerini tasarlamak amacıyla, işletmenin doğru ve gerçeğe uygun bir görünüm sağlayan finansal tablolarının hazırlanmasıyla ilgili iç kontrolü değerlendirir.”
[35]Bağımsız denetçinin veya bağımsız denetim kuruluşu adına rapor düzenlenmişse sorumlu denetçinin adı, soyadı, unvanı, mührü ve varsa mevzuatın gerektirdiği diğer hususlara da bu bölümde yer verilir.
