Yazdır
31-03-2020
Kısa Çalışma Ödeneği, Ücretsiz İzin Ve Zorunlu Yıllık İzin Uygulamaları

 

  • Kısa Çalışma Ödeneği Nedir ?

 

İşyerinde sigortalılara çalışamadıkları dönem için gelir desteği sağlayan bir uygulamadır. Ancak bu uygulama 3 ayı aşamaz.(Cumhur Başkanın Kararı İle 6 ay’a Kadar Uzatılabilir.)

 

  • Kısa Çalışma Ödeneğinden Yararlanmak İçin Hangi Şartlar Gereklidir ?

 

Kısa çalışma ödeneği (olağan üstü ekonomik koşullarda) aşağıda belirtilen şartlardan birinin uygulanması halinde uygulanabilecektir.

 

  • İşyerindeki çalışma süresinin en az 1/3 oranında azaltılması
  • Faaliyetin en az dört hafta süreyle durdurulması hallerinde uygulanabilmektedir.

 

Burada işverene seçimlik hak sunulmuş olup, işyerinde  çalışma süresinin 1/3 oranında azaltılması (Örneğin haftalık çalışma süresi 45 saat olan işyerinde haftalık çalışma süresinin 15 saate düşürülmesi gibi) yada faaliyetini en az 4 hafta durdurulması gerekmektedir.

 

  • Kısa Çalışma Ödeneği Kapsamında İşçilere Hangi Faydalar Sağlanmaktadır ?

 

  • İşçilere kısa çalışma ödeneği ödenmesi,
  • Genel Sağlık Sigortası primleri ödenmesi,

 

hizmetleri sağlanmaktadır.  

 

  • Kısa Çalışma Ödeneğine Kim Nasıl Başvuruda Bulunacaktır ?

 

İşveren tarafından İŞKUR’a başvuruda bulunması ve İş Müfettişlerince yapılan uygunluk tespiti sonucu işyerinin bu durumlardan etkilendiğinin tespit edilmesi gerekmektedir.

 

İşverenler, Kısa Çalışma Talep Formunu ve Kısa Çalışma Yaptırılacak İşçilere İlişkin Bilgileri İçeren Listeyi tanzim ederek, bağlı olduğu İŞKUR biriminin elektronik posta adresine, elektronik posta göndermek suretiyle kısa çalışmaya başvuru yapabilir.

 

İşyerinin unvanını, adresini, varsa toplu iş sözleşmesi tarafı işçi sendikasını, işyeri İŞKUR numarasını (bu numaranın bilinmemesi durumunda İŞKUR’a sorulacak veya https://esube.iskur.gov.tr/Ortak/KullaniciIslemleri/IsverenSorgulama.aspx adresinden kayıt olunup bu numara alınacak) ve sosyal güvenlik işyeri sicil numarasını belirtmek (Talep Formu ve Kısa Çalışma Yaptırılacak İşçilere İlişkin Bilgi Listesi ile İş Kur e-mail adresleri Mail ekinde paylaşılacaktır. )

 

  • Başvuruda Bulunulabilmesi İçin Yönetim Kurulu Kararı Gerekli midir ?

 

Koronavirüsün (Covid-19) olası etkileri dikkate alınarak "dışsal etkilerden kaynaklanan dönemsel durumlardan ileri gelen zorlayıcı sebep" kapsamında kısa çalışma uygulaması başlatılmıştır. Genel ekonomik, sektörel veya bölgesel kriz ile dışsal etkilerden kaynaklanan dönemsel durumlardan ileri gelen zorlayıcı sebeplerle ilgili Yönetim Kurulunca alınmış bir karar bulunmuyorsa işverenlerce yapılan başvurular Kurum birimi tarafından reddedilir. Bu bağlamda yönetim kurulu kararı gereklidir.

 

  • Başvurunun Olumlu Sonuçlanması ve Sürecin Uzamaması İçin Yapılması Gerekenler Nelerdir ?

 

Başvuruların işyerine gidilmeden de belge üzerinden hızlı bir şekilde sonuçlandırılabilmesi için, Yönetim Kurulunca Alınmış karar ile birlikte talep formu ve kısa çalışma yaptırılacak işçilere ilişkin bilgi listesi ile koronavirüsten olumsuz etkilenildiğine dayanak teşkil eden belgelerin başvuruya eklenmesi önem taşımaktadır. 

 

  • Koronavirüsten Olumsuz Etkilenildiğine Dayanak Teşkil Eden Belgeler Nelerdir:

 

  • Cumhurbaşkanlığı, Bakanlıklar veya ilgili kamu kurum ve kuruluşları tarafından faaliyeti durdurulan işyerleri ile ilgili olarak yapılan uygunluk tespiti incelemelerinde, işyerlerinin sadece bu kapsamda olup olmadığına ilişkin belgeler,
  • İş yerinde herhangi bir çalışanın bu virüsten etkilendiğine veya karantinada olduğuna ilişkin hastane raporu,
  • Siparişlerin iptal edilmesi vb. işletme satışarını olumsuz etkileyen durumlara ilişkin belgeler, mail veya yazışmalar.

 

  • Kısa Çalışma Ödeneği Miktarı Ne Kadardır Ve Hangi Süre İçin Ödeme Yapılır ?

 

Günlük kısa çalışma ödeneği; sigortalının son oniki aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının % 60’ıdır. Bu şekilde hesaplanan kısa çalışma ödeneği miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının % 150’sini geçemez.

 

 

12 Aylık Pirime Esas Kazançların Aylık Ortalması

Hesaplanan Kısa Çalışma Ödeneği Miktarı

Damga Vergisi

Ödenecek Kısa Çalışma Ödeneği Miktarı

Son 12 Ayda Asgari Ücretle Çalışan

2.943,00 TL

1.765,80 TL

13,40

1.752,40 TL

Son 12 Ayda 4.000 TL ile Çalışan

4.000,00 TL

2.400,00 TL

18,22

2.381,78 TL

Son 12 Ayda 8.000 TL ile Çalışan

8.000,00 TL

4.414,50 TL

33,51

4.380,99 TL

Aylık Asgari Ücretin Brüt tutarının % 150’si : 2.943,00*%150= 4.414,50 TL

 

 

  • Kısa Çalışma Süresi İçerisinde İşçi Çıkarımı Yapılabilir mi ?

TBMM de kabul edilen yasa uyarınca, coronavirüs nedeniyle kısa çalışma ödeneğinden yararlanabilmek için işverenlerce kısa çalışma süresi içinde İş Kanunu 25/II. maddede düzenlenen “Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri” dışında işçi çıkarılmaması gerekmektedir.

 

  • İşçinin Kısa Çalışma Ödeneğinden Yararlanabilmesi İçin Gerekli Süreler Nelerdir?

 

Covid-19 etkisiyle yapılan kısa çalışma başvurularında, son 60 gün hizmet akdine tabi olmak kaydıyla son 3 yıl içinde 450 gün prim ödemiş olması

 

 

  • Ev Hizmetlerinde Çalıştırılanlar Kısa Çalışma Ödeneğinden Yararlana Bilir Mi ?

 

5510 sayılı kanunun Ek 9’unu maddesi hükümlerine uyarınca Ev hizmetlerinde çalıştırılanlar’ın ay içerisinde 10 gün veya daha fazla çalışması durumunda, çalıştıran iş veren statüsü kazanmaktadır. Ev hizmetlerinde ay içerisinde 10 gün veya daha fazla çalıştırılanlar,  5510 Sayılı Kanunun Ek 9 uncu Maddesi Kapsamında Sigortalı Çalıştırılması Hakkında Tebliğ uyarınca 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununa tabi olup, gerekli diğer koşulların sağlanması kaydı ile 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’na Geçici Madde 23 olarak eklenen hüküm ve Ek 2 inci madde hükümleri uyarınca; 30/06/2020 tarihine kadar geçerli olmak üzere, yeni koronavirüs (Covid-19) kaynaklı zorlayıcı sebep gerekçesiyle yapılan Kısa Çalışma Ödeneği’nden yararlanması mümkündür.

 

Söz konusu kişiler için başvuru işlemlerinin işveren statüsünde olan çalıştıranların yapacağı da tabidir.

 

  • Kısa Çalışma Ödeneği Hariç Olarak, Ücretsiz İzin Uygulamsından da Yararlanılabilir mi?

 

 

Ücretsiz izinle ilgili İş Kanununda herhangi bir düzenleme bulunmamaktadır. Bu konu, Yargıtay kararlarıyla açıklığa kavuşturulmuş ve “tarafların ücretsiz izin konusunda anlaşmaları halinde, ücretsiz izin süresince iş sözleşmesinin askıda kalacağı” esası kabul edilmiştir.İşverenlerin işçileri tek taraflı olarak ücretsiz izne çıkarma hakkı yasal olarak mevcut değildir. Geçici ifayı kabul engellerinde iş sözleşmesinin kendiliğinden askıya alınması ancak “zorlayıcı bir nedenin” varlığı halinde mümkündür. İşin zorlayıcı nedenden kaynaklı olarak 1 haftadan fazla durması halinde işçi iş akdini haklı nedenle feshedebilecektir.

 

  • Ücretsiz İzin Uygulamasının Geçerli Bir Nedene Dayanması Gerekli midir?

 

İşverenin kısa çalışma ödeneğinden yararlanmak için Bakanlığa başvurmadan işçileri ücretsiz izne çıkarma yoluna gitmesi halinde geçerli bir nedenin varlığı kabul edilemeyecektir.

 

  • Ücretsiz İzin Uygulamasında Sürenin Belirtilmesi Zorunlu mudur ?

 

İşverenin bu husustaki önerisine ücretsiz izin süresini eklemesi ideal olandır. Zira işçi, ücret gelirinden yoksun kalacağı sürenin uzunluğunu bilebildiği ölçüde sağlıklı bir değerlendirme yapabilecektir. Yargıtay, somut olayın niteliğine göre farklı sürelerde devam eden ücretsiz izin sürelerini geçici olarak değerlendirmiştir. Bu bağlamda örneğin “ekonomik kriz bitene kadar” şeklinde bir ifadenin “belirlenebilir” ve “makul” bir süreyi ifade ettiği söylenemez.

 

  • Yıllık İzin Zorunlu Olarak Kullandırılabilir mi ?

 

Yıllık Ücretli İzin Yönetmeliği’nin  10’uncu maddesine göre İşveren veya işveren vekili Nisan ayı başı ile Ekim ayı sonu arasındaki süre içinde, işçilerin tümünü veya bir kısmını kapsayan toplu izin uygulayabilir. Toplu izin uygulanması halinde işveren veya işveren vekili, işyerinin korunması, işyerindeki araç, gereç, donatım veya makinelerin bakımı, hazırlanması, temizlenmesi veya güvenliğinin sağlanması gibi zorunlu durumlar için yeter sayıda işçiyi toplu izin dışında tutabilir. Bu bağlamada İş Veren Koronavirüsün (Covid-19) etkilenebilecek olan 65 yaş ve üzeri personel ile kronik rahatsızlığı bulunan personelin, Nisan Ayı başı itibari ile yıllık izninlerini zorunlu olarak kullandıra bilecektir.

 

 

Başvuru için gerekli belgeler ve başvuru için gerekli il elektronik posta adreslerine ulaşmak için tıklayınız.