Aşağıda VUK geçici 31 madde hükümleri kapsamında yeniden değerleme yapan bir mükellefin geçici 32’nci madde hükümlerine dikkate almak suretiyle yaptığı yeniden değerleme işlemine ve sonrasında yapılacak işlemlere ilişkin örneğe yer verilmiştir.
Örnek:
Geçici 31 Madde Kapsamında Yapılan Değerleme
ÖFK Enerji Yatırım Sanayi A.Ş. 01.01.2003 tarihinde Çorlu’dan fabrika binasını 1.000.791,81 TL bedelle satın almıştır. Söz konusu fabrika binasının 31/03/2021 tarihi itibariyle birikmiş amortisman tutarı 365.289,01 TL’dir. Fabrika binasının faydalı ömrü 50 yıldır.
Şirket 2021 yılı Aralık ayında yeniden değerleme işlemini yapmış ve aynı 31 Ocak 2022 tarihinde beyan etmiştir.
Yeniden Değerleme Hesaplama Tablosu:
|
Taşınmaz İktisap Bedeli |
1.000.791,81 |
|
|
İktisap Tarihi |
Şub.03 |
|
|
Birikmiş Amortisman |
365.289,01 |
31.03.2021 |
|
Değerleme Katsayısı |
May.21 |
666,79 |
|
|
Şub.03 |
114,83 |
|
Değerleme Katsayısı (666,79/354,85) |
5,80675 |
|
|
Değerlenmiş Taşınmaz Bedeli |
5.811.355,66 |
|
|
Değerlenmiş Birikmiş Amortisman |
2.121.144,82 |
|
|
Net Aktif Değer Değerleme Öncesi |
635.502,80 |
|
|
Net Aktif Değer Değerleme Sonrası |
3.690.210,85 |
|
|
Vergi Matrahı (Değer Artışı) |
3.054.708,05 |
|
|
Ödenecek Vergi %2 |
61.094,16 |
|
Yukarıda yapılan değerleme işlemi sonunda iktisadi kıymetin değeri (5.811.355,66-1.000.791,81=) 4.810.563,85 TL, birikmiş amortismanın değeri ise (2.121.144,82-365.289,01=) 1.755.855,81TL artmıştır.
Bu işleme ilişkin muhasebe kayıtları aşağıdaki gibi olacaktır.
252. BİNALAR HESABI.. 4.810.563,85
257.BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR .. 1.755.855,81
522 MDV YENİDEN DEĞERLEME.. 3.054.708,05
Geçici 31’nci madde hükümlerinden faydalanmak suretiyle yeniden değerleme yapan mükellef 5.811.355,66 TL üzerinden kalan 32 yıllık faydalı ömür süresince (2021 yılı dahil faydalı ömür süresi) amortisman ayırabilecektir. Yıllık amortisman tutarı ise (5.811.355,66/50=) 116.227,11 TL olacaktır.
Geçici 32 Madde Kapsamında Yapılan Değerleme
|
Taşınmazın Gecici 31’nci Madde Kapsamında Değerlenmiş Değeri |
5.811.355,66 |
|
|
Birikmiş Amortisman |
2.208.315,15(*) |
|
|
Değerleme Katsayısı |
Ara.21 |
1022,25 |
|
|
Haz.21 |
693,54 |
|
Değerleme Katsayısı (1022,25/693,54) |
1,47395 |
|
|
Değerlenmiş Taşınmaz Bedeli |
8.565.703,97 |
|
|
Değerlenmiş Birikmiş Amortisman |
3.254.967,51 |
|
|
Net Aktif Değer Değerleme Öncesi |
3.603.040,51 |
|
|
Net Aktif Değer Değerleme Sonrası |
5.310.736,46 |
|
|
Vergi Matrahı (Değer Artışı) |
1.707.695,95 |
|
|
Ödenecek Vergi %2 |
34.153,92 |
|
Geçici 32’nci madde kapsamında yapılan değerleme işlemi sonunda iktisadi kıymetin değeri (8.565.703,97-5.811.355,66=) 2.754.348,30-TL, birikmiş amortismanın değeri ise (3.254.967,51-2.208.315,15=) 1.046.652,35 TL artacaktır.
Bu işleme ilişkin muhasebe kayıtları aşağıdaki gibi olacaktır.
252. BİNALAR HESABI.. 2.754.348,30
257.BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR .. 1.046.652,35
522 MDV YENİDEN DEĞERLEME.. 1.707.695,95
Geçici 31’nci madde hükümlerinden faydalanmak suretiyle yeniden değerleme yapan mükellef 8.565.703,97-TL üzerinden kalan faydalı ömür süresince (2022 ve sonrası kalan faydalı ömür) amortisman ayırabilecektir. Yıllık amortisman tutarı ise (8.565.703,97/50=) 171.314,08-TL olacaktır. Ancak, VUK geçici 32 madde hükümleri dahilinde değerlenmiş iktisadi kıymet tutarı olan 8.565.703,97 TL ve bu iktisadi kıymete ilişkin birikmiş amortisman tutarı olan 3.254.967,51 TL 2022 yılı ilk geçici vergi dönemi için belirlenen yeniden değerleme oranında artırılarak yeniden değerleme işlemi yapılabilecek ve bu işlemin sonucunda da 2022 yılının ilk geçici vergi döneminde iktisadi kıymetin yeni değeri üzerinden amortisman ayrılabilecektir.
(*)Geçici 31’nci madde kapsamında yeniden değerlenmiş birikmiş amortisman tutarı olan 2.121.144,82 TL’ye 2021 yılının (II), (III) ve (IV) geçici vergi döneminde ayrılan 87.170,33-TL amortisman tutarlarının eklenmiş hali olan 2.208.315,15-TL’dir.
